Opłatek stanowi jeden z największych symboli Świąt Bożego Narodzenia w Polsce. I choć w innych krajach na świecie jest z tym różnie, to my Polacy nie wyobrażamy sobie braku opłatka na stole wigilijnym. Zawsze się na nim znajduje. Ma swoje miejsce w centralnym miejscu na stole. Leży na białym talerzyku i czeka na ludzkie dłonie, które pochwycą go, aby podzielić się nim przed wigilią z najbliższymi.
Opłatek to symbol pojednania, przebaczenie, miłości i przyjaźń. I dlatego jest pierwszy przed posiłkiem. Jest po to, aby podczas łamania się nim podarować sobie na wzajem wszystkie winy i urazy. I z czystym sumieniem zasiąść do wigilijnej kolacji. I dlatego na długo przed wigilią wyglądamy organisty z opłatkiem, który rozpoczyna roznoszenie opłatków od początku Adwentu. Albo nabywamy opłatek przy naszej parafii, czy też w sklepie z dewocjonaliami.
I choć łamanie się opłatkiem jest bardzo polską tradycją podczas wigilii, to jednak nie wymyślili tej tradycji Polacy. Gdyż tradycja ta pochodzi z pierwszych wieków chrześcijaństwa, kiedy to na znak pojednania łamano się chlebem. Pierwotnie łamanie chleba nie było związane ze Świętami, lecz z komunią duchową członków wspólnoty chrześcijańskiej. Samo słowo “opłatek” pochodzi z łaciny i oznacza nie opłatek, a chleb ofiarny. Taką właśnie ofiarę, która była składana na Ołtarzu stanowił chleb dla pierwszych Chrześcijan.
Historia opłatka
Dawniej opłatki wypiekano wyłącznie przy klasztorach i Kościołach. Zajmowali się tym zakonnicy. Gdyż przywilej wypiekania opłatków miały tylko osoby konsekrowane. Lecz już od szesnastego wieku mogły zajmować się tym osoby świeckie pod warunkiem jednak, że pracowały przy Kościele. Byli więc nimi organiści lub kościelni.
Dziś również opłatki wypiekane są przy klasztorach i stanowią jedno ze źródeł dochodu dla zakonu. Lecz również wypiekane są w miejscach świeckich.
Przed nabyciem opłatka warto pamiętać o tym, że kupowany przypadkowo nie jest poświęcony. A więc nie jest pobłogosławiony przez kapłana. Błogosławieństwo takie posiadają tylko te opłatki, które są nabywane przy Kościołach i Klasztorach. I oczywiście te roznoszone przez organistę.
Jedno co łączy wszystkie opłatki, to receptura. Gdyż każdy opłatek niezależnie od tego kto go produkuje wykonany jest tylko z białej mąki i wody. Bez żadnych ulepszaczy, czy soli kuchennej. Mimo prostego składu opłatek wzbudza w ludziach wielkie emocje.
Ranga opłatka
Ten cienki, biały i ozdobiony płatek zwany opłatkiem jest dla wszystkich nie tylko symbolem Świąt Bożego Narodzenia, lecz także Świętością. I choć czasem może nie jest poświęcony, to mimo to dbamy, aby przed wigilią zjadać go do końca. I aby okruchy opłatka nie poniewierały się po podłodze, bo uznajemy, że nie wypada tak z nim postępować.
Opłatek posiada wysoką rangę. Potwierdzeniem tego może być to, że dziś w Polsce jest organizowany również przed Świętami Bożego Narodzenia w zakładach pracy, w stowarzyszeniach, w szkołach. A także w instytucjach prywatnych, instytucjach społecznych i rządowych, a nawet w Parlamencie. Dzieli się nim prezydent, premier, ministrowie, parlamentarzyści, wspólnoty kościelne. Jak również ludzie prości i zwykli na spotkaniach organizowanych z racji tej okoliczności. W każdym przypadku niezależnie od okoliczności i zebranych osób spotkanie opłatkowe jest uroczyste, wzbudza wzruszenie i powagę wśród zebranych osób. Wszędzie w Polsce opłatek jest doceniany, stosowany i szanowany.