Dzisiejszy Kazimierz jest pięknym miastem, które bogactwem walorów turystycznych i kulturowych przyciąga każdego roku tysiące turystów. W przeszłości jednak miasto to przeszło niejeden kryzys, wskutek czego kilkakrotnie stawało w ruinach.
Dawny Kazimierz Dolny
Choć Kazimierz Dolny jest niewielkim miastem to historia, którą za sobą ma jest dość bogata i sięga początków XII wieku. Wszystko zaczęło się od osady zwanej Wietrzną Górą, należącej niegdyś do klasztoru norbertanek.
Średniowieczny Kazimierz
Wiadomo, że w połowie wieku XIII Wietrzna Góra należała do klasztoru norbertanek ze Zwierzyńca pod Krakowem, następnie osada przeszła we własność króla, c zapoczątkowało rozwój tej miejscowości. W tym też okresie powstała (istniejąca do dziś) wieża strażnicza. Nie jest jednak potwierdzone, czy w miejscu dzisiejszego Kazimierza istniała jedna, czy więcej osad. Pierwsza wzmianka nazwy Kazimierz pochodzi z 1249 roku. W połowie wieku XIV na mocy prawa średzkiego miejscowość została przekształcona w miasto. Nazwa Kazimierz pochodzi prawdopodobnie od nazwy imienia króla Kazimierza Sprawiedliwego, który przekazał (jeszcze wtedy) Wietrzną Górę norbertankom.
Przełom wieków XIII i XIV był kluczowym etapem dla rozwoju Kazimierza, w którym dzięki korzystnej lokalizacji (nad Wisłą) rozwijał się handel. Król ustanowił szlaki handlowe m.in drogę dla kupców toruńskich z Sieciechowa przez Kazimierz do Wąwolnicy i Lublina (rok 1349). W roku 1406 Władysław Jagiełło pozwala na odbywanie się co sobotnich tragów. Na początku XV wieku mieszkańcy Kazimierza zostają zwolnieni przez króla Aleksandera z płacenia ceł.
Pożary w 1561 i 1866 roku
Pożary, które zrujnowały niemal całe miasto miały duży wpływ na późniejszą architektórę Kazimierza Dolnego – do budowy zaczęto używać skał wapiennych, których w Kazimierzu Dolnym nie brakowało. Przedtem większość zabudowań była z drewna. Miasto kilkakrotnie odbudowywano, łącznie z przebudowaniem kościoła farnego. To jednak nie był koniec tragicznych dla Kazimierza Dolnego czasów. Miasto spłonęło drugi raz w 1866 r.
Powstanie listopadowe
W czasie powstania listopadowego 18 kwietnia 1831 pod Kazimierzem Dolnym miała miejsce bitwa między wojskami polskimi a rosyjskimi. W starciu z oddziałami rosyjskimi gen. lejt. Cypriana Kreutza klęskę poniósł korpus gen. bryg. Juliana Sierawskiego.